TEBERRÜKAT EŞYALARI
Cami ve mescitlerimizde mevcut olan, hayırsever kişi veya kuruluşlar tarafından bağışlanmış her türlü eşyaya "teberrükat eşyası" denilmektedir. Bunlar:
Yazma veya basma Kuran-ı Kerim, cüz ve kitap,
Sakal-ı şerif,
Kabe örtüsü, halı, kilim ve diğer sergi malzemesi, minber ve kürsü örtüsü, şal, kapı perdesi,
Şamdan ve şamdan mumu, avize, kandil ve kandillik, askı takımı,
Rahle, kürsü, minber, kapı ve pencere kanatları, merdiven, cüz ve sakal-ı şerif muhafazası, sehpa,
Yazma veya basma her türlü levha, çerçeve,
Her türlü saat, gülabdan, buhurdan, benzeri madeni veya cam eşya,
Kasa, telefon, telsiz, mikrofon, hoparlör ve teşkilatı, elektrik süpürgesi, halı temizleme makinesi ve benzeri aletler, ile sair taşınabilir eşyalardır.
Vakıf kökenli cami ve mescitlerimizde bulunan teberrükat eşyasından eski eserniteliğinde olanların tamamı envanterlenmiştir. Daha önceki yıllarda camilerimizden alınmışeserlerden taşınır kültür varlığı özelliği olanların bir kısmı Genel Müdürlüğümüze ait 11müzede, bir kısmı Kültür Bakanlığına ait mahalli müzelerde teşhir edilmekte, kültür varlığıözelliği olmayıp gelecek nesiller için saklanması uygun olanlar ise Genel Müdürlüğümüze aitteberrükat depolarında muhafaza edilmektedir.
Avizeler, sakalı-ı şerif kutuları, büyük boyutlu levhalar, şamdanlar ve saatler gibi eserler halen kullanılmakta olduğundan bu eserler camilerde kalmıştır. Bu eşyaların dışında binaların parçası durumunda olan mütemmim cüz de denilen kitabeler, çiniler, mihraplar, minberler, alemler, kapı ve pencere kanatları, tavan göbekleri gibi unsurlar da korunması gerekli önemli eserler olarak mahallerinde bulunmaktadır.
Son yıllarda, teberrükat eşyasının büyük ölçüde envanterlenmesi, çalındıklarında duyurulması caydırıcı etki yaparak hırsızlık sayısının azalmasına neden olmuştur. Kamuya açık alanlarda bulunan eserlerin her biri henüz envanterlenemediği ve korunmaları zayıf olduğu için bu eserlerin hırsızlığında ise diğer adi hırsızlıklarda olduğu gibi artma yaşanmaktadır.
Açık alanlarda bulunan çini, alem, mezar taşları, çeşmeler, kitabeler gibi eserlerin de envanterleme ve video kayıt işi İstanbul'dan başlatılmıştır.
Teberrükat Eşyalarından Örnekler
-
AVIZE ÇOK KOLLU, KRİSTAL SARKITLI VE KRİSTAL FANUSLU -
FERMAN SİNAN PAŞA'NIN 1776 (1190H) TARİHLİ DİVANI FERMANI VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİNDE -
GÜLABDAN VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİNDE -
KİTAP (MUHAHMMEDİYE) TALİK STİLDE, EL YAZMASIDIR. VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİNDE -
KURAN-I KERIM BİRGİ ULU CAMİİ İÇİN HAZİRLANMIŞTIR, VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİNDE -
MİNBER 14. YÜZYİL İKİNCİ YARISINDA, KÜNDEKARI TEKNİĞİ İLE YAPILMIŞ -
SEHPA VE ŞEKERLİK SEDEF KAKMALI SEHPA VE METAL ŞEKERLİK İSTANBUL BEZMİALEM VAKIF GUREBA HASTANESİ -
TAVAN GÖBEĞİ 1870 TARİHLİ 120 CM ÇAPINDA -
VİTRAY AMASYA MEHMET PAŞA CAMİİ PENCERELERİ -
BUHURDAN 17 X 18 CM EBADINDA -
CÜZ, KURAN-I KERIM VE SAKAL-I ŞERİF MUHAFAZASI 17. YÜZYILA AİT İSTANBUL TÜRK İSLAM ESERLERİ MÜZESİ
-
ÇEŞME MANİSA III MURAT SEBİLİ -
ÇİNİ 1562 TARİHİNDE YAPILMIŞ İZNİK ÇİNİLERİ -
HALI 19.YÜZYİL YAĞCIBEDİR (BALIKESİR) SECCADESİ İSTANBUL VAKIFLAR HALI MÜZESİNDE -
KABE ÖRTÜSÜ 1870 YILINDA İSMAİL PAŞA TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR. -
KAPI VE PENCERE KANATLARI EDİRNE SELİMİYE CAMİİ KAPISI -
KİLİM İSTANBUL VAKIFLAR HALI MÜZESİNDE -
KİTAP (KÜLLİYAT-I DİVAN-I SELİM) VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİNDE -
KURAN-I KERIM CÜZÜ BEYLİKLER DÖNEMİNE AİTTİR. VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİNDE -
KÜRSÜ AJUR TEKNİĞİ İLE YAPILMIŞTIR. 170 X 98 X 77 CM EBADINDADIR -
LEVHA SULTAN ABDULMECİT HAN TARAFINDAN, SÜLÜS-NESİH HATLA YAPILMIŞ İSTANBUL TÜRK VAKIF HAT SANATLAR -
MANGAL İSTANBUL BEZMİALEM VAKIF GUREBA HASTANESİ MÜZESİNDE -
RAHLE İSTANBUL BEZMİALEM VAKIF GUREBA HASTANESİ MÜZESİNDE -
SAAT 235 CM.YÜKSEKLİĞİNDE 1880 YILI İNGİLİZ YAPIMI -
SAKAL-I ŞERİF -
SANDUKA 1409 TARİHLİ -
ŞAMDAN 1485 TARİHLİ TOMBAK ŞAMDAN (KAİDE ÇAPI 75 CM) -
TEKKE SANCAĞI 1906 (1324 H) TARİHLİ
